PYD ve KDP'nin Kobani’de iktidar mücadelesi

IŞİD’in Kobani’ye yönelik saldırısı, birbirleriyle rekabet içinde siyaset izleyen PKK’nın Suriye kolu PYD ile Türkiye’nin stratejik ortaklarından Mesut Barzani yönetimindeki KDP arasındaki iktidar mücadelesini  alevlendirdi ve yeni bir aÅŸamaya taşıdı.

KDP’nin desteklediÄŸi Suriye Kürt partilerinin çatısı altında toplandığı Suriye Kürt Ulusal Koalisyonu (ENKS) temsilcileri ve bu partilerle iktidar paylaÅŸmaya uzun süreden beri direnen PYD’nin yetkilileri, Irak Kürt bölgesindeki Duhok ÅŸehrinde geçen haftadan beri Suriye’de ağırlıklı olarak Kürtlerin yaÅŸadığı bölgelerde (Rojava) nasıl bir yetki paylaşımı yapılabileceÄŸine dair müzâkereler sürdürüyor.  

Duhok’taki müzâkereler sürerken, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, PYD’ye uzun süreden beri istediÄŸi silahları ABD aracılığıyla ulaÅŸtırdı. Irak Kürt yönetimi, kendisine baÄŸlı Kürt savaÅŸçılarını, Türkiye üzerinden geçecek bir koridor ile Kobani’desavaÅŸmak üzere göndermeye hazırlandığını da ilan etti.

Bu hamleyle Barzani'nin Rojava'daki yetki paylaşımı pazarlıklarında eli güçlendi. Ancak PYD bu hamleden memnun deÄŸil.

PYD’nin gündeminde peÅŸmerge geçiÅŸi yok

PYD EÅŸbaÅŸkanı Asya Abdullah koridorun açılacağının ilan edilmesinden sonra 20 Ekim 2014’te Al Jazeera’nin ‘Kuzey Irak Kürt yönetiminin silahlı gücü olan peÅŸmergelerin Kobani’ye gelmesine ve IŞİD’e karşı savaÅŸlarında kendilerinin yanında yer almasına nasıl yaklaÅŸtıkları sorusuna “Åžu an bu konu gündemimizde yok” diye yanıtlandı.

PYD lideri Salih Müslim de Al Jazeera’ye, koridor açılmasını ve bu koridordan geçecek peÅŸmergelerin Kobani’ye gidiÅŸini deÄŸerlendirirken, “peÅŸmergelerin Irak’ta kendi sorunları var” dedi ve koridor açılması ilanını ‘Türk propagandası’ olarak nitelendirdi.

Bu koridordan PYD’nin istediÄŸi gibi kendisine baÄŸlı YPG savaÅŸçıları deÄŸil, Barzani’ye baÄŸlı Iraklı peÅŸmergeler ya da Barzani’nin eÄŸittiÄŸi PYD dışındaki Kürt partilerden gelen savaÅŸçılar geçecek.

“Karşı ve stratejik hamle”

Irak KDP’sinin yarı resmi yayın organı Rudaw’ın genel yayın yönetmeni Rebwar Kerim, ABD aracılığıyla ulaÅŸtırılan silah yardımını ve  KDP’ye baÄŸlı Iraklı ya da Suriyeli Kürt savaÅŸçıların geçiÅŸini saÄŸlayacak koridor açılmasını ‘karşı hamleler’ diye nitelendirdi:

“Bu hem karşı bir hamle, hem de stratejik bir hamle. Karşı hamle çünkü PYD Kobani’de IŞİD’e karşı mücadelesinde destek arıyor, koridor açılmasını istiyor ve koridor açılmadığı için de Türkiye’yi suçluyordu. Oysa ÅŸimdi hem silaha hem koridora kavuÅŸtu. Kobani düÅŸerse, bundan sonra Türkiye’yi ya da Barzani’yi suçlama hakkı yok. Bu aynı zamanda stratejik bir hamle çünkü PYD koridoru da yalnızca kendisi kullanmak istiyordu. Kobani’de ya da diÄŸer bölgelerde baÅŸka Kürt partilerini istemiyordu, yönetimi paylaÅŸmak istemiyordu. Oysa ÅŸimdi Duhok’ta bununla ilgili görüÅŸmeler devam ediyor ve bu görüÅŸmelerden bir karar çıkıncaya kadar koridor konusundaki muÄŸlaklık da devam edecek.”

Kerim, Barzani’nin, PYD yetkileri ile ABD yetkilerini bir araya getirdiÄŸini ve ABD’nin ‘PYD terör örgütü deÄŸil’ açıklaması yapması için zemin hazırladığını, ÅŸimdi adım atma sırasının PYD’de olduÄŸunu ancak bunun henüz gerçekleÅŸmediÄŸini söyledi.

Duhok’taki müzakereler

Duhok’ta müzakereler yürüten PYD ve ENKS iki temel noktada anlaÅŸmazlık yaşıyor.

Bunlardan ilki PYD’nin 2014’de tek taraflı olarak üç ayrı bölgede ilan ettiÄŸi Afrin, Cezire ve Kobani kantonundaki yönetim biçimi.

Ä°kincisi ise Suriye iç savaşına yönelik genel tutum ve Suriye Arap muhalefeti ile Kürtlerin iliÅŸkisi.

PYD ve ENKS arasında Barzani’nin himayesinde 2012 Haziran ayında Erbil AnlaÅŸması yapılmış, Suriye’de ağırlıklı alarak Kürtlerin yaÅŸadığı bölgelerde PYD ve diÄŸer partiler ortak yönetim kurma, silahlı güçlerini de birleÅŸtirme kararı almıştı. Ancak bu iki konu üzerindeki anlaÅŸmazlıklar yüzünden Erbil AnlaÅŸması yenilenmesine raÄŸmen hayata geçirilemedi  PYD Ocak 2014’te üç bölgede kanton yönetimi ilan ettikten sonra, diÄŸer partilerin bu bölgelerde faaliyet göstermesine de izin vermedi. Bu partilerin yöneticileri kanton ilanını ‘emrivaki’ olarak tanımladı, üyelerinin bir kısmı Kuzey Irak topraklarına geçmek zorunda kaldı.

PYD’nin tek silahlı güç olduÄŸu bu bölgelerde Barzani yönetimi diÄŸer partilerden savaÅŸçıları 2012 yılında eÄŸitti. Barzani’nin bu eÄŸitimi saÄŸlaması, Irak Kürt yönetimi ve PYD arasında gerilime neden oldu. PYD bu savaÅŸçıların gelmesine izin vermedi. Hatta bölgeye giren bazı küçük grupları da tutukladı.

PYD ve diÄŸer Kürt partilerin anlaÅŸamadığı iki nokta

PYD ve diÄŸer Kürt partilerinin anlaÅŸamadığı baÅŸka bir nokta da rejimle iliÅŸkiler. ENKS hem PYD’nin aksine rejim ile iÅŸbirliÄŸi yapmamaktan yana, hem de yine PYD’nin aksine, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Koalisyonu (SMDK) ile birlikte hareket ediyor ve SMDK yönetiminde temsil ediliyor.

Türkiye de PYD’yi muhatap olarak almak için, PYD’nin Suriye rejimiyle iÅŸbirliÄŸi yapmaya son vermesini ve Suriye muhaliflerine katılmasını, Suriyeli diÄŸer Kürt grupların tanımadığı kanton yönetimi gibi emrivakilerden kaçınmasını istiyor. Türkiye’nin PYD’ye koÅŸtuÄŸu üçüncü ÅŸart da Türkiye’nin güvenliÄŸini tehdit edecek faaliyetler içinde olmaması.

Barzani, Duhok’taki toplantının Kürtlerin birliÄŸini saÄŸlayacak sonuçlar doÄŸurmasını bekliyor. Kürt lider toplantıya katılan partilere, “Kobani'nin savunulması somut adımlara baÄŸlıdır. Koalisyon güçlerinin desteÄŸini sürekli hale getirmemiz için çabalarımızı birleÅŸtirmeliyiz" demiÅŸti.

Kaynak: Al Jazeera